Neem contact op
In de aanbestedingswereld is het zo geregeld dat je hulp mag inschakelen van andere partijen wanneer je zelf niet aan alle eisen kunt voldoen of zelf niet alle werkzaamheden kunt uitvoeren. Je doet dan een beroep op derden en/of onderaannemers. Hoewel aanbestedende diensten deze termen regelmatig door elkaar gebruiken in de aanbestedingsdocumenten, zijn ze zeker niet hetzelfde en absoluut niet een-op-een uitwisselbaar. In deze blog lees je de verschillen tussen de rollen en verantwoordelijkheden van derden en onderaannemers bij een tender.
Wanneer een inschrijver zelf niet aan de gestelde geschiktheidseisen kan voldoen, kan hij een beroep doen op de draagkracht van een derde. Dit kan bijvoorbeeld de moedermaatschappij of holding zijn. Het gaat hier dan om financiële of economische draagkracht, bijvoorbeeld:
Of om technische bekwaamheid, bijvoorbeeld:
Omdat er een beroep op draagkracht wordt gedaan, is deze derde partij verantwoordelijk voor het opgegeven deel. Dus wanneer er een beroep gedaan wordt op de financiële draagkracht van bijvoorbeeld een holding, is deze holding ook financieel verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van de opdracht.
In het geval dat een inschrijver een bepaald deel van de opdracht niet zelf kan uitvoeren, is dat geen probleem. De inschrijver kan dan met een ander bedrijf afspreken dit deel van de opdracht uit te voeren. De inschrijver blijft hoofdverantwoordelijk voor de gehele uitvoering van de opdracht. Zij moet zelf nog steeds aan alle eisen voldoen en is dus geheel verantwoordelijk voor het werk dat door de onderaannemer uitgevoerd zal worden.
Omdat de inschrijver hoofdelijk aansprakelijk en verantwoordelijk is, hoeft alleen de inschrijver te verklaren dat de uitsluitingsgronden niet op hem van toepassing zijn. De gegevens van de onderaannemer(s) moeten wel worden vermeld. Daarnaast kan de aanbestedende dienst vragen om een verklaring waarin de onderaannemer aangeeft daadwerkelijk het aangegeven deel van de opdracht uit te voeren en een verklaring beschikbaarheid van diens middelen.
Samenvattend zit er dus een wezenlijk verschil tussen een derde en een onderaannemer bij een aanbesteding. Bij de ene partij doe je een beroep op de draagkracht om aan de geschiktheidseis van de opdracht te voldoen (derden) en de andere schakel je in voor het uitvoeren van een deel van de werkzaamheden (onderaannemer).
Nu het verschil tussen derden en onderaannemers wat duidelijker is, rijst de volgende vraag: moet er nu wel of geen UEA (Uniform Europees Aanbestedingsdocument) worden ingevuld? Ook aanbestedende diensten weten niet altijd goed hoe dit zit en willen vaak voor alle partijen een apart UEA zien. Terwijl dit helemaal niet nodig is, en het op de UEA zelf duidelijk beschreven staat.
Bij Deel II C op pagina 3 van de UEA (versie juli 2020) wordt het volgende aangegeven:
“Doet de ondernemer beroep op de draagkracht van andere entiteiten om te voldoen aan de selectiecriteria van deel IV en de (eventuele) criteria en regels van onderstaande deel V? Zo ja, verstrek voor elk van de betrokken entiteiten een afzonderlijk UEA-formulier met de informatie die wordt gevraagd in de afdelingen A en B van dit deel en deel III. Dit formulier moet door de betrokken entiteiten naar behoren worden ingevuld en ondertekend.
Draagkracht kan betrekking hebben op financiële en economische draagkracht, maar ook op bijvoorbeeld technische bekwaamheid, beroepsbevoegdheid of het bezit van certificaten.”
Hier wordt geen verwijzing gemaakt naar een onderaannemer, maar alleen naar een derde partij waarvan de inschrijver een beroep doet op de draagkracht. De derde partij is hier verantwoordelijk voor en zal dus moeten verklaren dat de uitsluitingsgronden niet op hem van toepassing zijn.
Vervolgens wordt in Deel II D op pagina 4 van de UEA het volgende genoemd:
“Informatie betreffende onderaannemers op wier draagkracht de ondernemer geen beroep doet.”
Hier wordt het verschil duidelijk tussen een partij waar een beroep op draagkracht wordt gedaan en een onderaannemer op wiens draagkracht geen beroep wordt gedaan.
In dit deel wordt tevens aangegeven dat de onderaannemer geen eigen UEA in dient te vullen en te ondertekenen, maar enkel de gegevens met betrekking tot de ondernemer en informatie over de vertegenwoordigers van de ondernemer dient te vermelden.
Hiermee wordt dus op de UEA zelf duidelijk een verschil gemaakt tussen een derde partij op wiens draagkracht wel een beroep wordt gedaan en een onderaannemer op wiens draagkracht geen beroep wordt gedaan.
Om te laten zien dat aanbestedende diensten het soms ook niet helemaal meer weten, hieronder twee voorbeelden uit aanbestedingsleidraden.
“[…]een beroep wordt gedaan op de kwalificaties en/of middelen van Derden (zoals onderaannemers)[…]”
Hier heeft de aanbestedende dienst gelijk door te zeggen dat je beroep kunt doen op de kwalificaties en/of middel van derden. Maar wordt het verwarrend door onderaannemers als voorbeeld te noemen. Je kunt immers niet enkel een beroep doen op de draagkracht van een onderaannemer. Dat kan wel als je de onderaannemer ook meeneemt als derde, waarbij je gebruikt maak van zijn draagkracht én hem inzet voor een deel van de werkzaamheden. Die partij moet dan tweemaal worden vermeld op de UEA én een eigen UEA invullen.
“Als deze Inschrijver voor (een) geschiktheidseis(en) een beroep doet op Onderaannemers dient in het Uniform Europees Aanbestedingsdocument per eis ingevuld te worden de naam van de Onderaannemer op wie een beroep wordt gedaan en in welke mate die Onderaannemer aan de eis voldoet.”
Ook hier worden verschillende dingen door elkaar gehaald. Door de formulering van aanbestedende dienst lijkt het net of je alléén een beroep kunt doen op onderaannemers. Dat is niet juist en zou een onrechtmatige inperking zijn van het recht om je op derden te beroepen. Voor het kunnen voldoen aan geschiktheidseisen mag je namelijk altijd een beroep doen op de draagkracht van een derde.
Onderaannemer of derden, wel of geen UEA: Wat bedoelt de aanbestedende dienst nu eigenlijk in de leidraad? Het is belangrijk dat je zelf goed begrijpt wat nu precies het verschil is, wanneer je wie inzet en wat je daarvoor moet aanleveren. Als je dat allemaal goed op een rijtje hebt, merk je rare dingen in de leidraad eerder op en kun je makkelijker vragen stellen. Want ook al zijn hier duidelijke regels voor, ga er nooit zomaar vanuit dat je wel begrijpt wat de aanbestedende dienst eigenlijk bedoelt. Stel die vragen!
Wil je meer weten over het inzetten van derden of onderaannemers bij een aanbesteding? Wij kunnen je er alles over vertellen. Of heb je het idee dat er iets raars staat in de aanbestedingsdocumenten, maar weet je niet goed of je daar een vraag over moet stellen? Wij kijken met je mee. Wij begeleiden je in het hele tendertraject: van het stellen van de juiste vragen aan aanbestedende diensten tot het indienen van je inschrijving. Neem voor meer informatie contact op.
